Artes Mundi 10, Partner Cyflwyno: Sefydliad Bagri
Arddangosfa Eilflwydd y Degfed Rhifyn
20 Hydref 2023 – 25 Chwefror 2024
Gyda’i bartner cyflwyno, Sefydliad Bagri, bydd Artes Mundi 10 (AM10), prif wobr celf gyfoes ryngwladol ac arddangosfa eilflwydd y DU, am y tro cyntaf yn cyflwyno saith o artistiaid gweledol cyfoes rhyngwladol ar draws pum partner lleoliad yng Nghymru ar gyfer ei ddegfed rhifyn. Bydd y digwyddiad yn cael ei gynnal rhwng 20 Hydref 2023 a 25 Chwefror 2024 a bydd enillydd Gwobr nodedig Artes Mundi, sy’n werth £40,000 – gwobr celf gyfoes fwyaf y DU – yn cael ei gyhoeddi yn ystod y cyfnod arddangos.
Yn AM10 bydd pob artist yn cyflwyno prosiect unigol mawr, gan gynnwys cynyrchiadau newydd, gwaith nas gwelwyd o’r blaen a chyfle i weld sawl arddangosfa am y tro cyntaf yn y DU. Mae rhai artistiaid yn cyflwyno ar draws nifer o leoliadau, a bydd gan bob artist waith mewn lleoliad yng Nghaerdydd.
Dyma leoliadau arddangos yr artistiaid ar gyfer AM10: Mounira Al Solh, Rushdi Anwar ac Alia Farid yn yr Amgueddfa Genedlaethol yng Nghaerdydd (un yn nheulu Amgueddfa Cymru – Museum Wales o amgueddfeydd); Nguyễn Trinh Thi yn Oriel Gelf Glynn Vivian, Abertawe a Chapter, Caerdydd; Taloi Havini ym Mostyn, Llandudno a Chapter, Caerdydd; Carolina Caycedo yn Oriel Davies, y Drenewydd a Chapter, Caerdydd; a Naomi Rincón Gallardo yn Chapter, Caerdydd.
Dywedodd Nigel Prince, Cyfarwyddwr Artes Mundi: “Mae AM10 yn argoeli i fod yn gyfres gyffrous a meddylgar o gyflwyniadau. Gan weithio gyda phob artist a’n partneriaid yn y lleoliad, rydym mewn sefyllfa i gyflwyno cyfres o sioeau treiddgar sydd gyda’i gilydd yn edrych ar agweddau ar ddefnydd tir, tiriogaeth a dadleoliad drwy hanes newid amgylcheddol, gwrthdaro a mudo dan orfod, amodau sydd i gyd â rhywbeth i’w ddweud wrth bob un ohonom ni heddiw.”
Fel cyfrwng cyfnewid diwylliannol pwysig rhwng y DU a chymunedau rhyngwladol, mae Artes Mundi wedi ennill enw iddo’i hun am ddwyn ynghyd gelfyddyd gan rai o’r lleisiau artistig mwyaf perthnasol sy’n ymdrin â phynciau mawr ein hoes. Yn y gorffennol, mae Artes Mundi wedi gweithio gydag artistiaid yn ystod cyfnodau allweddol yn eu gyrfaoedd, a dyma’n aml y tro cyntaf iddynt gyflwyno’u gwaith i gynulleidfaoedd yn y DU, gyda llawer ohonynt bellach yn enwau cyfarwydd ar y llwyfan rhyngwladol, gan gynnwys Dineo Seshee Bopape, Prabhakar Pachpute, Ragnar Kjartansson, Theaster Gates, John Akomfrah, Teresa Margolles, Xu Bing, a Tania Bruguera.
Carolina Caycedo yn Oriel Davies, y Drenewydd a Chapter, Caerdydd
Ganwyd yn y Deyrnas Unedig i rieni o Golombia. Mae hi’n byw ac yn gweithio yn UDA.
Mae Carolina Caycedo yn artist amlddisgyblaethol sy’n adnabyddus am ei fideos, llyfrau artist, cerfluniau a gosodweithiau sy’n ymdrin â materion amgylcheddol a chymdeithasol.
Yn Oriel Davies yn y Drenewydd, bydd Caycedo yn cyflwyno cyfres o weithiau hen a newydd gan gynnwys dangosiad cyntaf y fideo, Fuel to Fire (2023). Mae hyn yn cyflwyno’r gwyliwr i pagamento, sef protocol sylfaenol ecolegol ac economaidd cynhenid, sy’n cynnal llif a chydbwysedd cylchoedd bywyd ar y ddaear ar sail dwyochredd. Hefyd, cyflwynir y gyfres gysylltiedig Fuel to Fire: Mineral Intensive (2022 ac yn parhau), lluniadau pensil lliw newydd ar raddfa fawr o gyfres sy’n canolbwyntio ar arferion echdynnu a’u heffaith ar y tir.
Mae proses a chyfranogiad yn ganolog i ymarfer Caycedo – gan ddefnyddio gwybodaeth hysbys a fframweithiau brodorol a ffeministaidd, mae’n gwahodd gwylwyr i ystyried cyflymder anghynaliadwy twf o dan gyfalafiaeth a sut y gallem wrthsefyll hynny mewn undod. Yn My Female Lineage of Environmental Struggle (2018 i’r presennol), mae dros 100 o bortreadau o amgylcheddwyr benyw o bob cwr o’r byd, gan gynnwys menywod a gymerodd ran yng ngorymdaith Comin Greenham, yn cael eu hargraffu ar faner tecstil fel rhan o’r gyfres Geneology of Struggle a fydd yn eistedd ochr yn ochr â detholiad o faneri gwreiddiol Gwersyll Heddwch Menywod Comin Greenham o gasgliadau Cymreig.
Gan gysylltu â’r gwaith yn Oriel Davies, bydd Caycedo yn cyflwyno gwaith newydd o’i phrosiect amlgyfrwng Be Dammed (2012 ac yn parhau) yn Chapter, Caerdydd. Wedi’i leoli yn y blwch golau uwchben mynedfa’r adeilad, mae’r gwaith delweddau a thestun mawr yn edrych ar effaith argaeau trydan dŵr a phrosiectau seilwaith mawr eraill ar gymunedau a’r amgylchedd.
Podlediadau sy'n archwilio syniadau yng Ngwaith Carolina Caycedo
Y tu allan
Portreadau Planhigion
Milddail Botanegol
Mae llu o ryfelwyr hynafol, cwrw gruit ac ymchwiliad i ystyron cudd "brodorol" yn y milefolium Achillea millefolium, a elwir yn gyffredin fel milddail.
Danadl
Gwrandewch gyda Forage Botanicals
Mae'r bennod hon yn ymwneud â'r danadl ysgafn ond golygus gydag Amy Dadachanji. Ar ôl rhywfaint o broblem dechnegol fe aethon ni'n wirioneddol a mwynheuon ni'n arw yabbering am yr alcemi o ymuno â llysieuwyr a meddygaeth. Ynghyd â'r hud o beidio â chael eich pigo gan y Danadl. Roedd gan Amy fewnwelediadau gwych ar ryseitiau hefyd.
Oriel 1
Merched yn Erbyn y Bom
Merched yn Erbyn y Bom
Ddeugain mlynedd yn ôl, ar ddiwedd haf 1981, cerddodd grŵp o fenywod o Gymru am dros gan milltir yn cario baner wedi’i gwneud â llaw yn cyhoeddi eu protest yn erbyn taflegrau mordaith niwclear Americanaidd a oedd i’w lleoli yn y DU. Arweiniodd eu gorymdaith i ganolfan filwrol yr Unol Daleithiau ar Gomin Greenham at sefydlu gwersyll a ddenodd, am bron i ddau ddegawd, fenywod o bob rhan o’r byd i leisio’u barn yn enw heddwch – ac a ysbrydolodd gyd-brotestwyr yn rhyngwladol. Mae’r artist, actifydd a gwneuthurwr baneri Thalia Cambpell, un o orymdeithwyr a sylfaenwyr gwreiddiol y gwersyll, yn ymweld â’r Biwro i adrodd hanesion am ddawnsio ar seilos niwclear, gwrthdaro â’r awdurdodau a chreu celf brotest fywiog ymhlith y mwd a’r anhrefn, a yn ymuno â ni mae'r hanesydd Charlotte Dew, awdur 'Women For Peace: Banners From Greenham Common', llyfr a gyhoeddwyd i gyd-fynd â 40 mlynedd ers y protestiadau sy'n cyflwyno delwedd o'r baneri anhygoel a wnaed gan Thalia a'i chymrodyr yn dathlu'r grym cyfunol merched, celf merched a hanes ymgyrchu heddwch. Am fwy am y llyfr, y baneri a'r bom
www.fourcornersbooks.co.uk/books/women-for-peace-banners-from-greenham-common/
Stori Heb ei Ddarganfod Gwersyll Heddwch Cyffredin Greenham
Cyflwyniad i Greenham Women Everywhere gan dynnu ar gyfweliadau gyda dros 100 o fenywod a oedd yn byw yn y gwersyll neu'n ymweld â'r gwersyll. Gyda'r newyddiadurwr, Martha Dixon.
Cyfres Ddwys Mwynau
Pwyso Effeithiau Mwyngloddio Critigol
Cyfnewidfa Ynni Columbia
Mae'r trawsnewid ynni yn gofyn am lawer o fwynau. Mae lithiwm, copr, cobalt, nicel, a deunyddiau eraill a elwir gyda'i gilydd yn “fwynau critigol” yn gydrannau hanfodol o'r rhan fwyaf o dechnolegau ynni glân. Yn ôl yr Asiantaeth Ynni Rhyngwladol, bydd mynd ar y trywydd iawn ar gyfer sero net yn golygu cynnydd chwe gwaith yn y galw am y deunyddiau hyn erbyn 2040.
Ond hanes cymysg sydd i gynhyrchu mwynau. Heb amddiffyniadau priodol, gall mwyngloddio gael effeithiau negyddol ar iechyd yr amgylchedd, arferion llafur, a chymunedau brodorol. Felly, bydd y rhagolygon ar gyfer trawsnewid ynni cyfiawn yn dibynnu ar ateb y galw yn y dyfodol am fwynau critigol, ac ar wneud hynny mewn ffordd gyfiawn a chynaliadwy.
Llyfr Serpent River
Canlyniadau cael gwared ar yr argae mwyaf yn y byd, ac adeiladu cyfrifiadur cwantwm gan ddefnyddio tonnau sain
Podlediad Cylchgrawn Gwyddoniaeth
Adfer tir ar ôl symud argae, plannu yn y pridd siltiog a adawyd ar ôl ar ôl i argae gael ei symud a chronfeydd dŵr gilio. Y Gohebydd Cyfrannol Warren Cornwall yn ymuno â Sarah Crespi i siarad am brosiect symud argaeau mwyaf y byd a'r hyn y mae ecolegwyr yn ei wneud i aildyfu 36 cilometr o ymyl afon newydd.
https://www.science.org/doi/10.1126/science.adl4219
Tynnu Argae ac Adfer Afon
Laura Wildmand yw Arweinydd Ardal Practis Biogynefinoedd. Mae hi'n adnodd pysgodfeydd a dŵr gweithredol sy'n arbenigo mewn adfer ecolegol gan ymgynghori ar gyfer systemau dyfrol. Mae ei harbenigedd a'i hangerdd yn canolbwyntio ar adfer afonydd trwy ailsefydlu swyddogaethau naturiol a chysylltedd dyfrol. Mae hi'n cael ei hystyried yn un o arbenigwyr mwyaf blaenllaw'r UD ar symud rhwystrau a thechnegau tramwy pysgod amgen, gan ddarlithio, cyfarwyddo a chyhoeddi ar y pynciau hyn yn rheolaidd; gan gynnwys cynorthwyo gyda chyfarwyddyd cyrsiau ar gyfer Prifysgol Wisconsin a Phrifysgol Iâl. Yn ddiweddar, cyd-ysgrifennodd y bennod Tynnu Argae yn y llyfr Sea to Source 2.0, trafododd hanes a dimensiynau dynol prosiectau symud rhwystrau mewn rhifyn arbennig o'r Journal of Engineering Geology, a disgrifiodd faterion rheoli gwaddod sy'n gysylltiedig â symud argae mewn cyfweliad. ar gyfer Rheolaeth Addasol o Rwystrau ar Afonydd Ewropeaidd, cylchgrawn Let It Flow.
Achub Ein Heog Gwyllt
Cyfres Allgymorth Afon Neidr
Achub Ein Clymblaid Eogiaid Gwyllt
Dewch draw am heic sain dywys ar hyd Afon Neidr yn cynnwys lleisiau rhanddeiliaid lleol, aelodau llwythol, ac aelodau Save Our Wild Salmon! Yn y fformat rhithwir hwn gallwch wrando o gartref neu fynd ar daith gerdded i brofi Afon Neidr. Mae ein disgrifiadau safle a'n deunyddiau taith yn canolbwyntio ar Barc Sirol Wawawai, Parc Talaith Lyons Ferry, a Pictograffau Upriver Nez Perce. Dysgwch am hanes y rhanbarth, sut mae Afon Neidr sy'n llifo'n rhydd yn rhan annatod o iechyd y gogledd-orllewin, yr angen i gael gwared ar argaeau a sut y gallwch chi gymryd rhan! Mae cychwyn ar daith i un o'r lleoliadau ar Afon Neidr yn brofiad gwerth chweil ar hyd yr hyn a fu unwaith yn gynhyrchydd mwyaf o eogiaid chinook gwanwyn yn dychwelyd i fasn afon Columbia. Arferai mwy na 2 filiwn o eogiaid gwyllt a phennau dur ddychwelyd i silio yn y Neidr a'i llednentydd bob blwyddyn cyn gweithredu'r argae.
Fy linach fenywaidd o frwydr amgylcheddol
Merched sy'n Weithredwyr Amgylcheddol
Cyfres tair rhan yn trafod gweithredwyr amgylcheddol pwerus: Tara Houska ac Angelou Ezelio, Greta Thunberg. Mae'r merched hyn yn annog gweithredu amgylcheddol, tra hefyd yn eiriol dros eu gwreiddiau diwylliannol ac ethnig trwy eu gweithrediaeth.
Yn yr Ystafell Ffocws a'r Ardal Adnoddau
Trochwyr ar yr Elwha
Mae eogiaid yn dod â bywiogrwydd newydd i'r ecosystem.
Elwha Ffrindiau ar Daith y Canŵ
Cafodd y tîm eistedd i lawr gyda chwpl o'n ffrindiau o The Lower Elwha Klallam Tribe i siarad am eu profiadau, clywed eu straeon, a dysgu beth mae Taith Canŵio yn ei olygu iddyn nhw.
Cyfres Pobl Eog
Y bennod hon fydd y gyntaf o’r gyfres Salmon People lle byddwn yn rhannu lleisiau ieuenctid brodorol cryf sy’n myfyrio ar eu cysylltiadau diwylliannol ag eogiaid ac yn lleisio pam mae’n rhaid i ni weithredu i achub y perthynas hollbwysig hwn i’r ecosystem a’r diwylliant. Yn y bennod hon mae dau o bobl ifanc o Genedl Lummi, Sadie Olsen a Jayden Phair Williams. Byddwch hefyd yn clywed lleisiau Arweinwyr Cynhenid o gynulliad cyntaf y Prosiect Pobl Eog a gynhaliwyd trwy zoom ym mis Mawrth 2021. Mae'r Podlediad hwn yn rhannu gwerthoedd eog, cysylltiadau personol ag eogiaid, pa mor bwysig yw'r eogiaid i'r amgylchedd a diwylliant brodorol, ac mae'n cloi gydag a galwad i weithredu. Gobeithiwn ar ôl gwrando y byddwch yn ymuno â ni ar daith o roi llais yn ôl i’n cyndad cysegredig, yr eog.
Noutsiam ffrindiau a theulu, mae Children of the Setting Sun Productions yn cychwyn ar daith i uno cenhedloedd llwythol er mwyn achub ein cyndad mwyaf cysegredig, yr eog. Bydd y tîm Young a'r Cynhenid yn dilyn CSSP i gydweithio â chymunedau Cynhenid sy'n uniaethu fel yr Salmon People i greu cyfres podlediadau gyda'r ieuenctid o'r llwythau hyn. Rydym yn bwriadu cael podlediad gyda phobl ifanc o bob llwyth sy'n cymryd rhan sef: Lummi, Yurok, Umatilla, Shuswap, Swinomish a Yakima Nation. Ym mhob pennod rydym yn gobeithio annog yr ieuenctid i feddwl am eu cysylltiad personol neu ddiwylliannol â'r eog a beth mae hynny'n ei olygu i'w cymuned gyfan. Y ffocws mwy yw, “pwy ydym ni heb eog?” Mae’n rhaid i ni ofyn y cwestiwn brawychus hwn wrth inni fynd i’r afael â dirywiad cyflym y rhywogaeth allweddol hon tra hefyd yn cefnogi’r llwythau sy’n ymladd i gadw eu poblogaethau pysgod yn fyw.
NeZ Perce
Sut enillodd pobl Nez Perce 10,000 erw o dir yn ôl.
Mae'r oriel ar agor:
Mawrth - Sadwrn 10 - 4
Caffi yn cau am 3
Ac eithrio digwyddiadau arbennig
Gwyliau banc ar gau
