Sculpteen
Mae Sculpteen yn brosiect sy'n cael ei redeg gan Ganolfan Celfyddydau Canolbarth Cymru.
Yn 2021 cawsant gyllid gan Lywodraeth Cymru, Cyngor Sir Powys, Cyngor Tref y Drenewydd a Llanllwchaearn ac Amgueddfa Robert Owen gyda chefnogaeth Oriel Davies, Cyngor Celfyddydau Cymru a Race Council Cymru i gyflwyno cystadleuaeth cerflunwaith lleol i bobl ifanc archwilio’r bywyd. a gwaith Robert Owen
Sculpteen 2021 Prosiect 250 Mlynedd Robert Owen yng Nghelfyddydau Canolbarth Cymru.
Dechreuwyd ar ddiwrnod 1 gyda thaith gerdded o amgylch y llwybr cerfluniau a thrafodaeth am yr hyn yr oedd y gwaith yn ei gyfleu, pa ddeunyddiau, offer a thechnegau a ddefnyddiwyd a pham. Yna buom yn gwylio cyflwyniad o ddelweddau o gerfluniau hynafol a chyfoes o wahanol ddiwylliannau a chael trafodaeth amdanynt. Cafwyd sgwrs gan Cathy (Knapp Evans, Canolfan Celfyddydau Canolbarth Cymru) am Robert Owen ac eglurodd y prosiect
Dechreuodd y prynhawn gydag archwiliad o iaith a fyddai’n disgrifio Robert Owen:
Cyflwynwyd a helpwyd geiriau fel: Arloeswr, Tad, Athronyddol, Dyngarwr, Delfrydwr, Iwtopaidd, Mentrwr, Cryf, Hael, Dewr, Gyrru, Doeth, Cyfathrebwr, Dewr, Meddwl Ymlaen, Gweledigaethol, Anhunanol, Parhaus, Rhagflaenydd, Cynlluniwr, Pwrpasol i ddatblygu meddwl.
Cawsom drafodaeth am maquettes a defnyddiodd pawb bapur a chlai i ddatblygu syniad.
Gorffennwyd y diwrnod gyda chyflwyniad gan Reolwr Amgueddfa Robert Owen, a fu mor garedig â dod i ddweud mwy wrthym am fywyd Robert Owen.
Bu’r mynychwyr yn gweithio’n annibynnol ar eu syniadau gydag arweiniad aelodau Sculpture Cymru Glenn Morris a Nick Lloyd gyda’r artist/curadur Cathy Knapp Evans a’r Seramegydd Alison Finnieston a fu’n cynghori, yn tanio gwaith ac yn cefnogi’r myfyrwyr.
Datblygodd syniadau dros yr wythnosau. Weithiau roedd yn rhaid i ni ddechrau eto o'r dechrau, weithiau dim ond mân addasiadau oedd eu hangen.
Nid oedd rhai myfyrwyr yn gallu ymrwymo i'r 4 wythnos gyfan ac felly buont yn gweithio ar raddfa lai.
Pan wnaethom adolygu'r 4 wythnos roedd pawb wedi mwynhau ac eisiau cofrestru ar gyfer y flwyddyn nesaf. Dywedodd un myfyriwr yn ei bumed flwyddyn o fod yn bresennol mai hwn oedd y Sculpteen gorau eto ac roedd yn meddwl mai’r rheswm am hynny oedd bod gennym ni 4 o diwtoriaid gwahanol gyda gwahanol ddulliau ac arbenigeddau felly roedden nhw o ganlyniad wedi cael mwy allan ohono. Daeth y mynychwyr o gyn belled ag Aberhonddu, Croesoswallt, Llanbrynmair, Y Drenewydd, Llanidloes ac mor lleol â Chaersws.
Nifer y mynychwyr unigol dros 4 wythnos : 20
Nifer y sesiynau a fynychwyd: 72
Nifer y tiwtoriaid a gymerodd ran: 4
Oedran Mynychwyr: 12-18
Deunyddiau a ddefnyddir: Golosg, pensil, beiro, papur, clai, pren, plastr, sgrim, gwrthrychau a ddarganfuwyd, brics, gwifren, gludyddion, papur newydd.
Nodyn mantoli:
Mae Dr Omotolani Somoye wedi ysgrifennu'r canlynol mewn ymateb i sylw am Robert Owen fel "dyn ei gyfnod". Nid ymadrodd a ddefnyddir yn yr adroddiad hwn, ond mewn ysbryd o gydbwysedd, mae'n arsylw defnyddiol.
“Am ba amser rydyn ni’n siarad?
Yr amser yr oedd yn byw ynddo pan oedd cannoedd o filoedd o ddiddymwyr yn sefyll yn erbyn caethwasiaeth ym Mhrydain ac yn America? Na, yn sicr nid oedd yn un o'r rheini.
A ydym yn cyfeirio at y miliynau o Affricanwyr caethiwus a oedd hefyd 'o'i amser' ac a ymladdodd ac a fu farw dros eu rhyddid bob dydd o'u bywydau byr, caled? Na, yn sicr nid oedd yn un o'r rheini.
Felly, pan gyfeiriwn ato fel 'dyn ei gyfnod', rydym yn cyfeirio ato fel un o grŵp cymharol fach, ond pwerus o ddynion gwyn (yn bennaf) a gadwodd caethwasiaeth i fynd naill ai trwy ymladd yn weithredol i'w gadw i fynd neu , fel Owen, yn ei gefnogi’n oddefol, tra’n elwa o’i gynnyrch.”
